Czym jest krążące DNA nowotworowe (ctDNA) i dlaczego może przynieść ono przełom w wykrywaniu nowotworów

Nowotwór tworzy się, gdy w komórce naszego organizmu dojdzie do powstania błędów (mutacji) w DNA i komórka taka zacznie się namnażać w sposób niekontrolowany. Nowotworowe DNA różni się od tego normalnego właśnie tą obecnością mutacji (błędu) w sekwencji nukleotydów.

Znajomość takich błędnych sekwencji DNA może być bardzo użyteczna w diagnostyce medycznej przy wykrywaniu nowotworów. Jednak znalezienie takich sekwencji DNA, których występowanie jest najbardziej prawdopodobne dla danego nowotworu, jest w dalszym ciągu wyzwaniem dla naukowców.

Dlaczego ma to aż takie duże znaczenie? Komórki naszego organizmu umierając uwalniają DNA do krwioobiegu. Dotyczy to również komórek nowotworowych. Takie DNA pochodzące od obumarłej komórki nowotworowej i obecne w krwioobiegu nosi nazwę krążącego DNA nowotworowego (ctDNA - circulating tumor DNA).

Jednak nawet u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową, zdecydowana większość krążącego we krwi DNA pochodzi z komórek nie zmienionych nowotworowo. W celu wykrywania bardzo małych ilości ctDNA konieczne było zwiększenie czułości metody stosowanej do jego oznaczania. Nad tym zagadnieniem cały czas trwają intensywne prace.

Potrzebna jest jeszcze tylko baza danych o mutacjach charakterystycznych dla określonych rodzajów nowotworów. Wykrywając we krwi DNA nowotworowe (ctDNA) i będąc w stanie przypisać je do określonego nowotworu otrzymujemy nową metodę nieinwazyjnego wykrywania chorób nowotworowych.

Obecnie trwają intensywne prace, zarówno nad zwiększaniem czułości wykrywania ctDNA we krwi, jak i nad bazami danych o mutacjach i jak pisaliśmy niedawno przy okazji informacji o metodzie CancerLocator, efekty są obiecujące.

Być może w nieodległej przyszłości profilaktyka onkologiczna będzie polegała na wykonaniu raz na jakiś czas badania krwi i możliwe będzie wczesne wykrywanie nawet tych nowotworów, które dają objawy dopiero w zaawansowanym stadium. Przyniosło by to istotną poprawę skuteczności leczenia.