Menu

Rak płuca

Rak płuca zajmuje pierwsze miejsce pod względem zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe na świecie. Charakteryzuje się wysoką śmiertelnością.

Jest to drugi, po raku prostaty, najczęściej najczęściej diagnozowany nowotwór u mężczyzn i oraz również drugi, po raku piersi, nowotwór u kobiet. Zachorowalność w Polsce, 2017 roku, wśród mężczyzn wynosiła 13798 przypadków, wśród kobiet 7747 przypadków. Rak płuca jest najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów, zarówno wsród mężczyzn, jak i wśród kobiet (wyprzedzając raka piersi). W 2017 roku odnotowano 15499 zgonów wśród mężczyzn oraz 7825 zgonów wśród kobiet z powodu raka płuca.

U mężczyzn zachorowalność oraz umieralność z powodu raka płuca ma tendencję spadkową od ponad kilkunastu lat. Natomiast wsród kobiet zarówno zachorowalność, jak i umieralność na raka piersi stale wzrasta.

Głównym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka płuca stanowiącym 80% - 90% wszystkich przyczyn, jest palenie papierosów, zarówno czynne (20x większe ryzyko niż u osób niepalących) jak i bierne np. dzieci i współmałżonkowie palaczy (3x większe zagrożenie).

Inne czynnki, to czynniki zawodowe (narażenie na oddziaływanie szkodliwych substancji i związków chemicznych powstających przy produkcji koksu, gazyfikacji węgla, przetwarzaniu substancji zawierających ołów, beryl, chrom, nikiel, azbest, benzydyna, eter, smoła pogazowa czy węglowodory aromatyczne), czynniki środowiskowe (zanieczyszczenie powietrza spalinami) i uwarunkowania dziedziczne.

Rak płuca jest rozpoznawany zazwyczaj w zawansowanym stadium. Miarą trudności we wczesnym rozpoznawaniu jest odsetek chorych leczonych chirurgicznie, stanowiący 16%, a w Polsce około 10%.

  • Objawy związane z chorobą są zazwyczaj związane z obecnością masy guza w oskrzelach. Należą do nich takie objawy niecharakterystyczne jak kaszel (występujący u 80% chorych), nawracające stany zapalne (występujące u 40% chorych), duszność (u 15% chorych), bolesność w obrębie klatki piersiowej (u 15% chorych). Ten ostatni objaw związany jest z naciekaniem opłucnej, śródpiersia, ściany klatki piersiowej, pni nerwowych.
  • Duszność związana jest z zamknięciem światła dużych oskrzeli, obszarów niedodmy, wysięku, najczęściej krwistego w jamie opłucnowej. Występuje wcześniej w przypadku już istniejących chorób ograniczających powierzchnię oddechową – rozedma, zwężenie oskrzeli u palaczy.
  • U około 20% - 50% chorych objawem raka płuca jest krwioplucie. Objaw ten należy różnicować z gruźlicą, ale w każdym przypadku należy podejrzewać obecność nowotworu. Chrypka występująca w przebiegu raka płuca jest najczęściej oznaką jego nieoperacyjności. Spowodowana jest naciekaniem nerwu krtaniowego wstecznego.
  • Zespół żyły głównej górnej (z.ż.g.g) występuje w przypadku naciekania lub ucisku przez guz pierwotny lub powiększone węzły chłonne. Objawami są obrzęk twarzy i szyi, sinica, rozdęcie żył szyjnych; objawy niedomogi oddechowej. Zespół ten może prowadzić do obrzęku mózgu z objawami wzrostu ciśnienia śródczaszkowego lub/i obrzęku głośni. Oba te stany mogą prowadzić do zgonu.
  • Zespół Pancosta, powstający zazwyczaj w przebiegu raka płaskonabłonkowego, stanową objawy spowodowane naciekaniem guza umiejscowionym w szczycie płuca. Charakteryzuje się występowaniem bardzo silnych bólów barku i okolicy przykręgosłupowego brzegu łopatki (naciekanie Th2). Mogą pojawić się bóle łokciowej strony ramienia (naciekanie Th1), przedramienia i palców IV i V (naciekanie C8). Najczęstszą przyczyną guza szczytu płuca jest rak płaskonabłonkowy (60%) i rak wielkokomórkowy. W 5% przyczyną jest rak drobnokomórkowy. Leczenie należy rozpocząć od wykonania diagnostyki histologicznej (biopsja), gdyż to wynik rozpoznania decyduje o dalszym sposobie leczenia.
  • Zespół Hornera (miosis, ptosis, endophtalmus) jest także związany z guzem umiejscowionym w szczycie płuca i naciekaniem splotu gwiaździstego.
  • Powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykowych i wzdłuż mięśnia skośnego przedniego szyi.
  • Zespoły paranowotworowe związane są zazwyczaj z rakiem drobnokomórkowym i wydzielanymi przez guz substancjami hormonalnie czynnymi:
    - ACTH – zespół Cushinga
    - Hormon antydiuretyczny (ADH) – zespół zatrucia wodnego (zespół Schwartza-Barttera)
  • Hiperkalcemia – spowodowana jest wytwarzaniem hormonu podobnego do PTH. Do objawów związanych z podwyższonym poziomem wapnia należą: utrata apetytu, świąd skóry, zaparcia, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia czynności wydalniczej nerek, zaburzenia świadomości.
  • Palce pałeczkowate w przebiegu osteoartropatii przerostowej, występujące u 4% - 12% chorych.
  • Rogowacenie brunatne – przerostowe zapalenie skóry w okolicy pachowej, pachwinowej i szyjnej, zazwyczaj w przebiegu raka gruczołowego (5%)
  • Zespoły neurologiczne:
    - encefalopatia
    - neuropatie obwodowe
    - zespół miasteniczny Lamberta-Eatona
    - zapalenie wielomięśniowe
    - zapalenie skórno-mięśniowe

Do badań stosowanych w diagnostyce raka płuca należą:
- badanie radiologiczne płuc i klatki piersiowej
- badanie tomograficzne płuc
- ultrasonografia węzłów szyjnych nadobojczykowych
- badanie cytologiczne plwociny
- bronchofiberoskopia z pobraniem wydzieliny z oskrzeli i wycinków z guza do badania histologicznego
- badanie popłuczyn z oskrzeli
- biopsja aspiracyjna cienkoigłowa wykonywana przez ścianę klatki piersiowej pod kontrolą TK
  lub przez ścianę oskrzeli
- pobranie węzłów chłonnych śródpiersia (mediastinoskopia)
- pobranie węzłów chłonnych nadobojczykowych (skalenobiopsja)
- video-torakoskopia
- diagnostyczne otwarcie klatki piersiowej


» powrót na początek strony

Obserwuj Onkonet na Facebooku

NU-MED Onkologia

reklama Grupa NU-MED

Grupa NU-MED to wyspecjalizowane placówki, w których diagnozujemy i leczymy pacjentów z chorobami nowotworowymi. Leczenie odbywa się w ramach kontraktu z NFZ. Zobacz więcej informacji.

Onkodiag – medycyna spersonalizowana w onkologii

reklama Onkodiag

Badania oparte na wnikliwej analizie tkanek pochodzących z nowotworu oraz krążących we krwi komórek nowotworowych:

  • Trublood – nieinwazyjna biopsja z analizą pod kątem diagnozy, rokowań i teranostyki
  • Celldx – głęboka analiza genomiczna nowotworu – badanie skuteczności terapii
  • Exacta – pełna analiza nowotworu uwzględniająca genomikę, immunohistochemię, immunocytochemię i chemowrażliwość żywych komórek. Badanie zaprojektuje najbardziej skuteczne leczenie
  • Chemoscale – badanie chemowrażliwości leków cytostatycznych
  • Cancertrack – monitorowanie efektów leczenia na podstawie cell-free DNA